کشتی یکی از قدیمیترین ورزشهای تاریخ بشر است، اگر قدیمیترین آن نباشد. مجسمهها، نقش برجستهها و نقاشیهای درون غارها که قدمت برخی از آنها به حدود ۱۵۰۰۰ سال پیش میرسد، کشتیگیران را با استفاده از فنون مختلف کشتی نشان میدهد که هنوز در ورزش امروزی استفاده میشود. کشتی یکی از بخشهای کلیدی بازیهای المپیک باستانی بود و برای اولین بار در سال ۷۰۸ قبل از میلاد به رقابت کشتی میپرداختند. مسابقات کشتی به عنوان رویداد اختصاصی خود در دو رشته (کشتی «ایستاده» و «زمینی») و به عنوان بخشی از مسابقات پنجگانه برگزار میشد.
تاریخ المپیک کشتی ۲۰۲۴ پاریس
کشتی مدرن از دو رشته مجزا تشکیل شده است: کشتی فرنگی (یونانی-رومی)، یک سبک کشتی بر اساس ورزش باستانی و کشتی آزاد، یک فرمت مدرنتر.
کشتی از زمان بازیهای آتن در سال ۱۹۸۶ (به جز بازیهای المپیک ۱۹۰۰) بخشی از برنامه المپیک بوده است. کشتی آزاد و اوزان مختلف، اولین بار در بازیهای سنت لوئیس در سال ۱۹۰۴ معرفی شدند. کمیته بینالمللی المپیک (IOC) در سال ۲۰۱۳ به حذف کشتی از برنامه المپیک رای داد اما به دنبال تغییراتی در قوانین و دستورالعملها، این ورزش برای بازیهای ۲۰۱۶ مجددا به المپیک بازگشت. کشتی زنان نیز در دسته آزاد در سال ۲۰۰۴ به بازیهای المپیک پیوست.
اتحاد جماهیر شوروی (روسیه) در تاریخ المپیک کشتی، با کسب ۶۲ مدال طلا و ۱۱۶ مدال در مجموع، در رتبهی اول قرار دارد. رتبهی دوم را ایالات متحده آمریکا با ۵۷ طلا و ۱۴۲ مدال در مجموع در اختیار دارد. ایران نیز با کسب ۱۱ مدال طلا و ۴۷ مدال در مجموع در رتبهی دهم این رقابتها قرار دارد. در بخش زنان، ژاپن با کسب ۱۵ مدال از مجموع ۲۴ مدال طلای موجود بانوان، موفقترین کشور در کشتی زنان در بازیهای المپیک است.
تاریخ کشتی ایران
کشتی در ایران سابقهای غنی و ریشهای دارد که قدمت آن به هزاران سال پیش میرسد. در آن زمان کشتی نه تنها یک ورزش، بلکه نوعی تمرین بدنی و نمایش قدرت رزمی بود. قدمت آیینهای زورخانهای که کشتی یکی از ورزشهای آن بود، حداقل به قرن دهم میلادی باز میگردد. در دوران معاصر، کشتی در ایران تحت قوانین و ساختارهای رسمی بینالمللی سازماندهی شد. ایران کشتیگیران متعددی در سطح جهانی معرفی کرده است که در رقابتهای بین المللی از جمله المپیک و مسابقات جهانی موفق بودهاند.
غلامرضا تختی (۱۳۰۹ تا ۱۳۴۶) کشتیگیر اسطورهای ایرانی بود که همچنان یک قهرمان ملی و یک چهرهی شاخص در تاریخ ورزش ایران است نمونه این کشتیگیران محسوب میشود. تختی در مسابقات بینالمللی کشتی آزاد به موفقیتهای بزرگی دست یافت. او در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن در وزن ۷۹ کیلوگرم به مدال طلا دست یافت و اولین ایرانی بود که در کشتی فرنگی مدال طلای المپیک را کسب کرد. او همچنین در المپیک ۱۹۵۲ هلسینکی به مدال نقره دست یافت.
کشتی فرنگی و آزاد
دو رشتهی کشتی در المپیک ۲۰۲۴ پاریس وجود دارد که هر کدام قوانین خاص خود را دارند. در کشتی فرنگی، کشتیگیر فقط میتواند از بازوها و بالاتنهی خود برای حمله به بالای کمر حریف استفاده کند. کشتی آزاد شکل آزادتری از این ورزش است که در آن کشتیگیران علاوه بر بالاتنه از پاهای خود نیز استفاده میکنند و میتوانند فنون کشتی را هم در بالا تنه و هم در پایینتنه حریف اجرا کنند.
بااینحال، هدف در هر دو سبک یکسان و مبارزه در یک تشک دایرهای، در دو زمان سه دقیقهای است. کشتیگیران باید دو شانهی حریف را بدون گرفتن دو بنده او به خاک بچسبانند که به این حالت ضربه فنی میگویند و برنده مشخص میشود. اگر در طول مسابقه ضربه فنی اتفاق نیفتاد، شخصی برنده است که بیشترین امتیاز را در پایان زمان با انجام فنون مختلف داشته باشد.